عنوان:خبرنامه 46

خبرنامه 46 (زمستان 1399)

1. برگزاری دومین همایش معناشناسی شناختی
2. انجمن زبان‌شناسی ایران از تلاش علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا تقدیر کرد
3. برگزاری سخنرانی «آموزش زبان فارسی: سواد در عصر واگرایی»
4. ویژه‌برنامه روز جهانی زبان مادری برگزار شد
5. تمدید مهلت دریافت مقالات دومین همایش ملی واج‌شناسی: وام‌واژه‌ها
6. پیام تسلیت دکتر محمدرضا باطنی به‌مناسبت درگذشت دکتر ایرج کابلی
7. کتاب «فرهنگ زبان‌آموز پیشرفتۀ فارسی» اثر برگزیدۀ بخش زبان فارسی جایزه کتاب سال شد
8. برگزاری اولین وبینار بین‌المللی واج‌شناسی شناختی

برگزاری دومین همایش معناشناسی شناختی

دومین همایش ملی معناشناسی شناختی به همت انجمن زبان‌شناسی ایران و همکاری پژوهشکدۀ زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سه‌شنبه دوم دی 1399 از ساعت 9 تا 15 به شکل مجازی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی انجمن زبان‌شناسی ایران، این همایش با خیرمقدم دکتر شهین نعمت‌زاده، رئیس محترم انجمن زبان‌شناسی ایران، آغاز شد. در ادامه دکتر بلقیس روشن، دبیر عملی همایش، به ارائه توضیحاتی درباره همایش پرداخت. به گفته ایشان در این همایش 8 مقاله برای ارائه به شکل سخنرانی و 4 مقاله به شکل پوستر برگزیده شد. ایشان یکی از ویژگی‌های این همایش را حضور سخنرانانی از رشته‌هایی غیر از زبان‌شناسی برشمرد.

همایش با سخنرانی دکتر احمد پاکتچی، رئیس پژوهشکده دانش‌نامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز شد. عنوان سخنرانی ایشان «نگاهی فرهنگی - شناختی به مفهوم‌سازی عدد دو» بود.

دیگر سخنرانی‌ها در سه نشست برگزار شد. دکتر شهین نعمت‌زاده، دکتر فائقه شاه‌حسینی و دکتر گلرخ سعیدنیا رؤسای نشست‌های این همایش بودند. در این همایش به نویسندگانی که ارائه پوستر داشتند فرصت داده شد تا دربارۀ مقاله خود توضیحاتی ارائه دهند. دکتر بهار پورشاهیان، محمدرضا دهقان‌زاده و فرزانه موسوی پوسترهای خود را در این همایش ارائه کردند.

دیگر سخنرانان این همایش عبارت بودند از: دکتر مصطفی عاصی، دکتر آزیتا افراشی، سیما کیایی، نسا میهن‌پرست، دکتر مسعود دهقان، علی عبداللهی نژاد، دکتر فائقه شاه‌حسینی، حمید آقایی و المیرا اسماعیل پور.

مریم محمدی دبیر اجرایی این همایش بود. از ویژگی‌های این همایش حضور همزمان بیش از 130 شرکت‌کننده از نقاط مختلف ایران در جلسه بود. گفتنی است چکیده مقالات در وبگاه انجمن زبان‌شناسی ایران بارگذاری شده است و متن کامل مقالات نیز به‌زودی در نشر نویسه پارسی منتشر خواهد شد.

انجمن زبان‌شناسی ایران از تلاش علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا تقدیر کرد

رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران از تولید نرم‌افزار «غربالگری بیماری کووید ۱۹» از روی صدا خبر داد و گفت: براساس نتایج طرح تحقیقاتی ابتلا به این بیماری روی صدای افراد تاثیر می‌گذارد.

شهین نعمت‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن ابراز خرسندی از دستاورد ماندانا نوربخش عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س)، مجری طرح تولید نرم‌افزار «غربالگری بیماری کووید ۱۹»، این موفقیت را به جامعه زبان‌شناسی ایران به‌ویژه گروه زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا تبریک گفت.

رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران در ادامه اظهار امیدواری کرد: با توجه بیشتر مسئولین علمی کشور، زمینه لازم جهت نقش‌آفرینی زبان‌شناسان ایرانی در مطالعات کاربردی در حوزه‌های مختلف همچون زبان‌شناسی شناختی، زبان‌شناسی اجتماعی، زبان‌شناسی حقوقی و دیگر حوزه‌های پژوهشی میان‌رشته ای فراهم شود.

وی ادامه داد: نرم‌افزار «غربالگری بیماری کووید ۱۹» بر اساس طرح «آنالیز گفتار بیماران مبتلا به کووید ۱۹ به منظور امکان‌سنجی تشخیص زودهنگام بر اساس نتایج بررسی‌های آکوستیکی و هوش مصنوعی» طراحی و ساخته شده است.

نعمت زاده افزود: این نرم‌افزار به لحاظ فنی به تأیید معاونت فناوری ریاست جمهوری رسیده است. از ابتدای شیوع بیماری کووید ۱۹، صدای تعداد زیادی از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ و افراد سالم ضبط شد و بررسی‌های اکوستیکی نشان داد که ابتلاء به این بیماری روی صدای افراد تأثیر می‌گذارد. در ادامه به کمک متخصصان هوش مصنوعی، نرم‌افزار غربالگری تولید شد.

وی یادآور شد: این نرم‌افزار به شکل خودارزیابی با بررسی صدای افرادی که مشکوک به ابتلاء به کووید ۱۹ هستند اعلام می‌کند که در صورت تغییر صدایشان به مراکز درمانی مراجعه کنند. تولیدکنندگان این نرم‌افزار امیدوارند با حمایت بیشتر و ادامه مطالعات، این نرم‌افزار توسعه یابد.

براساس این گزارش، انجمن زبان‌شناسی ایران از تلاش علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا (س) تقدیر کرد.

برگزاری سخنرانی «آموزش زبان فارسی: سواد در عصر واگرایی»

انجمن زبان‌شناسی ایران در آستانۀ روز جهانی زبان مادری، با حضور دکتر حسین سامعی، استاد دانشگاه اموری، سخنرانی با عنوان «آموزش زبان فارسی: سواد در عصر واگرایی» برگزار کرد. این سخنرانی که با استقبال زیادی مواجه شد به شکل مجازی در تاریخ 26 بهمن ساعت 15 برگزار شد. دکتر سامعی ضمن نگاهی تاریخی به آموزش زبان فارسی، به چالش‌های فعلی آموزش زبان فارسی در خارج از ایران پرداختند.

ویژه‌برنامه روز جهانی زبان مادری برگزار شد

ویژه‌برنامه روز جهانی زبان مادری به همت انجمن‌های عملی دانشجویی زبان‌شناسی دانشگاه‌های الزهرا، جهرم، اصفهان و ولی‌عصر رفسنجان با همکاری انجمن زبان‌شناسی ایران 3 اسفند به شکل مجازی برگزار شد. دکتر زهرا ابوالحسنی، سخنران کلیدی این همایش درمورد «زبان مادری: رابط فرهنگ» و  دیگر سخنران همایش دکتر پریا رزمدید درمورد «زبان فارسی در جایگاه زبان علم» سخنرانی کردند.

تمدید مهلت دریافت مقالات دومین همایش ملی واج‌شناسی: وام‌واژه‌ها

به اطلاع اساتید، دانشجویان و پژوهشگران ارجمند می‌رساند مهلت دریافت مقالات دومین همایش ملی واج‌شناسی: وام‌واژه‌ها تا ۱۰ بهمن ۱۳۹۹ تمدید شد. همایش فروردین ‍۱۴۰۰ برگزار خواهد شد.

پیام تسلیت دکتر محمدرضا باطنی به‌مناسبت درگذشت دکتر ایرج کابلی

ایرج کابلی رفت

یاد باد آن که ز ما وقت سفر یاد نکرد * به وداعی دل غم‌دیده ما شاد نکرد

کابلی یک ستاره بود، ستاره‌ای که خوش درخشید ولی «دولت مستعجل» بود. مرگ زودهنگام کابلی به غروب شتاب‌زده ستاره­ای درخشان می‌ماند. پرتوی که در طول حیاتش از او ساطع می‌شد، گره بسیاری از ندانسته‌ها را بر ما گشود. او عاشق گذشته و حال زبان و خط فارسی بود. همین چندی پیش بود که برای اصلاح خط فارسی فراخوان داده بود، و نیز همین چندی پیش بود که کتاب سترگ و گران‌سنگ «دستور جامع زبان اوستا» را (در انتشارات فرهنگ معاصر) منتشر کرد که گمان نمی‌کنم تا سال‌های سال نظیری پیدا کند. کابلی در وزن شعر فارسی ایده‌های درخشان داشت. او به فناوری­ جدید احاطه داشت و از آن برای نشر نظرات خود استفاده می‌کرد.

ایرج کابلی گذشته از جنبه‌های علمی، انسانی پارسا و وفادار بود. از ارکان اصلی کانون نویسندگان به شمار می‌رفت و در دوستی ثابت‌قدم و قابل اعتماد بود.

افسوس که در رفتن شتاب کرد. اگر اندکی بیشتر درنگ کرده بود او را در این سفر همراهی می‌کردم. اکنون هم به این دلخوش‌ام که به‌زودی به او خواهم پیوست.

درگذشت ایرج کابلی را که به مانند غروب کردن یک ستاره است به جامعه علمی ایران، کانون نویسندگان، دوستان و خانواده محترم او تسلیت می‌گویم.

صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را * تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید

محمدرضا باطنی

کتاب «فرهنگ زبان‌آموز پیشرفتۀ فارسی» اثر برگزیدۀ بخش زبان فارسی جایزه کتاب سال شد

مراسم پایانی و معرفی آثار برگزیده و شایسته تقدیر سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال صبح شنبه ۲ اسفند با حضور رئیس‌جمهور در مجموعه سعدآباد برگزار شد.

در این مراسم اثر استاد ارجمند جناب آقای دکتر سیدمصطفی عاصی با عنوان «فرهنگ زبان‌آموز پیشرفتۀ فارسی» در بخش زبان فارسی جایزه گرفت. این اثر در 863 صفحه سال 1398 در انتشارات سمت منتشر شده است.

انجمن زبان‌شناسی ایران این انتخاب را به استاد ارجمند جناب آقای دکتر عاصی و جامعۀ زبان‌شناسی ایران تبریک می‌گوید.

برگزاری چهارمین همایش  ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی

انجمن زبان‌شناسی ایران با همکاری گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس چهارمین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی را 13 اسفند به شکل مجازی برگزار کرد. در این همایش یک روزه دوازده سخنرانی ارئه شد. سخنران کلیدی این همایش دکتر محمد فرجیها، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس بودند.

برگزاری اولین وبینار بین‌المللی واج‌شناسی شناختی

زبان‌شناسی شناختی انگاره‌ای زبان‌شناختی با رویکرد غیرحوزه‌ای است که زبان را نظامی ذهنی و شناختی تصور کرده و درک جامع نظام زبانی را مستلزم درک کامل نظام شناختی می‌داند. واج‌شناسی شناختی به عنوان بخشی از دستور شناختی از روش‌شناسی میدانی و یا آزمایشگاهی برای کشف اصول و ساز و کارهای شناختی حاکم بر پردازش اطلاعات واجی به منظور حل مسائل شناختی مربوط به نظام آوایی زبان استفاده می‌کند. نخستین وبینار بین‌المللی واج‌شناسی شناختی با هدف معرفی این حوزۀ علمی در ایران و تبادل دستاوردها و یافته‌های پژوهشی در رابطه با واج‌شناسی شناختی میان اساتید، دانش‌پژوهان و دانشجویان و اعتلای سطح دانش نظری و عملی آنان در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۹۹ به همت دانشگاه بین‌المللی قزوین و انجمن زبان‌شناسی ایران با شش سخنرانی برگزار شد. 4 سخنران این همایش از اساتید بین‌المللی بودند.