عنوان:خبرنامه 52

مجمع عمومی عادی سالیانه و انتخابات هفتمین دورة هيئت مدیره انجمن زبان‌شناسی ایران برگزار شد

  مجمع عمومی عادی سالیانه انجمن زبان‌شناسی ایران ساعت 10 صبح روز پنج‌شنبه 2 تیرماه 1401 در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی انجمن زبان‌شناسی ایران، در این جلسه پس از حضور اکثریت اعضای پیوسته انجمن زبان‌شناسی ایران، ناظر جلسه و تشکیل هیئت رئیسه؛ دکتر نعمت‌زاده، رئیس انجمن، گزارش فعالیت دوره ششم هیئت مدیره را ارائه کرد. دکتر نعمت‌زاده گفت: در این دوره علی‌رغم مشکلاتی که همه‌گیری کرونا ایجاد کرد، فعالیت‌های انجمن عمدتاً به شکل مجازی ادامه یافت. به گفته ایشان در سه سال گذشته انجمن 5 همایش ملی، 3 جلسه نقد کتاب، بیش از ده جلسه سخنرانی، یک بزرگداشت و مسابقه هایکوکتاب برگزار کرده و برنده یک دوره جایزه دکتر مقدم را نیز اعلام کرده است. همچنین 3 همایش ملی و ده‌ها کارگاه و سخنرانی نیز با همکاری و مشارکت دیگر دانشگاه‌ها برگزار شده است. دکتر نعمت‌زاده از فعالیت‌های ویژه این دوره، تهیه برنامه راهبردی ده‌ساله انجمن، عضویت در مرکز بین‌المللی مطالعات اصطلاح‌شناسی (اینفوترم)، فراخوان جایزه دکتر ثمره برای نخستین‌بار و برگزاری سخنرانی بین‌المللی و تشکیل ده کارگروه تخصصی و برنامه‌ریزی برای مدرسه تابستانی 1401 را برشمرد. ایشان همچنین از برخی مشکلات انجمن همچون مسائل مالی و مالیاتی و پرداخت نشدن حق عضویت‌ها و نداشتن دفتر مستقل سخن گفت. رئیس انجمن بر ضرورت همکاری و حضور تمامی اعضای خانواده زبان‌شناسی در انجمن برای فعالیت پررونق‌تر تاکید کرد.

در ادامه، دکتر قیومی، بازرس انجمن، گزارش صورت‌های مالی سال‌های 1399 و 1400 را ارائه کرد که به تصویب حاضران در جلسه رسید. سپس، روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی با اکثریت آرا، روزنامه اطلاعات اعلام شد.

دکتر عظیمی‌فرد به نمایندگی از هیئت مدیره، برنامه راهبردی انجمن (1401-1410) را برای اطلاع حضار ارائه کرد که مورد تصویب حاضران قرار گرفت. متن کامل این برنامه در وبگاه انجمن قابل دسترسی است. برای تحقق بندهای مختلف این سند، ضروری است برنامه‌های عملیاتی در انجمن تدوین گردد. مجمع عمومی قبل از انتخابات دو مصوبه دیگر هم داشت. شرکت‌کنندگان با افزایش حق عضویت به میزان 50 هزار تومان برای اعضای وابسته (دانشجویان کارشناسی ارشد)، 150 هزار تومان اعضای پیوسته (به جز اعضای هیئت علمی) و 300 هزار تومان برای اعضای هیئت علمی از سال 1402 موافقت کردند. همچنین مصوب شد با ارسال درخواست به وزارت علوم، در مصاحبه دکتری رشته زبان‌شناسی و گرایش‌های وابسته، امتیازی به عضویت در انجمن زبان‌شناسی ایران اختصاص داده شود.

در ادامه نیره جودی، دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، به نمایندگی از دانشجویان پیشنهادهایی برای گسترش فعالیت‌‌های انجمن ارایه کرد. در این مجمع همچنین برنامه مدرسه تابستانی سال 1401 در تاریخ 16 و 17 شهریور در شیراز اعلام شد.

در ادامه انتخابات هیئت مدیره هفتم برگزار شد. نتایج به دست آمده به قرار زیر است:

اعضا اصلي:

1. دكتر آزیتا افراشی 31  راي

٢. دكتر سیامک صاحبی  27 راي

٣.  دكتر مسعود قیومی 25 رای

٤.  دكتر حوریه احدی 25 رای

5.  دكتر دکتر احسان چنگیزی 24 رای

6.  دکتر گلرخ سعیدنیا 22 رای

7. دکتر ماندانا نوربخش 20 رای

اعضا علي‌البدل:

1.     دكتر فریبا قطره ۱۶ رای

2  .  دكتر بهزاد رهبر ۱۵ رای

بازرس:

بیتا قوچانی 15 رای (بازرس اصلی)

نیره جودی 14 رای (بازرس علی‌البدل)

مریم محمدی ۶ رای

مریم رمضانخانی ۲ رای

در پایان جلسه هدایایی از سوی دکتر نعمت‌زاده به دکتر دلیر، ناظر جلسه؛ دکتر عظیمی فرد، معاون اجرایی انجمن؛ و خانم بانکی، کارشناس انجمن اهدا شد. جلسه با گرفتن عکس یادگاری اعضای انجمن پایان یافت.

برنامه راهبردی انجمن زبان‌شناسی ایران تصویب شد

برنامه راهبردی انجمن زبان‌شناس ایران در جلسه مجمع عمومی مورخ امروز 2 تیر 1401 به تصویب رسید. برنامه راهبردی انجمن برای یک دورۀ 10 ساله تهیه و تدوین شده است و امید است این برنامه بتواند فعالیت‌های انجمن را هدفمند و منسجم سازد. بدیهی است این برنامه می‌تواند در آغاز پنج سال دوم متناسب با تحولات کشور و تحولات علمی حوزۀ مطالعاتی زبان‌شناسی حک و اصلاح شود و با این کار روزآمدی و کاربردی بودن خود را حفظ نماید. متن کامل برنامه در وبگاه انجمن منتشر شده است.

اهدای دو جایزه سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی به دو استاد زبان‌شناس

برگزيدگان جوایز سیزدهمین دوره جشنواره علوم انسانی فارابی همزمان با روز قلم (امروز ۱۴ تیر) معرفی شدند. دکتر کورش صفوی در بخش ترجمه و دکتر محمد دبیر مقدم در بخش  نظریه‌پردازی موفق به دریافت جایزه شدند. جشنواره بین المللی فارابی با هدف شناسایی و معرفی استعداد‌های برتر در حوزه علوم انسانی و اسلامی، معرفی و ارائه آثار و نظریه‌های برتر، روش‌ها و طرح‌های جدید در حوزه علوم انسانی و اسلامی در میان اندیشمندان ایرانی و غیرایرانی برگزار می‌شود.

برگزاری نهمین مدرسه تابستانی انجمن زبان‌شناسی ایران در شیراز

نهمین مدرسه تابستانی انجمن زبان‌شناسی ایران روزهای چهارشنبه و پنج­شنبه 16 و 17 شهریور 1401 در شیراز برگزار شد. در مدرسه تابستانی امسال طی دو روز  شش کارگاه تخصصی برگزار شد. در روز اول دو کارگاه و در روز دوم چهار کارگاه برگزار شد.

 روز چهارشنبه عصر ابتدا ویژگی‌های نوایی گفتار  کارگاه دکتر گلناز مدرسی قوامی از دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. در این کارگاه به ویژگی­‌های نوایی گفتار شامل نواخت، تکیه و آهنگ پرداخته شد. بخش اصلی کارگاه به آهنگ و کارکردهای دستوری، کلامی، عاطفی، نگرشی و فردی آن، دیدگاه‌­های نظری در مطالعه آهنگ و کاربرد نتایج مطالعات آهنگ در آموزش زبان، هوش مصنوعی، تبدیل متن به گفتار و گفتار به متن اختصاص داشت. همچنین به مطالعاتی که در حوزه عصب­‌شناسی زبان و رده‌شناسی زبان در زمینه آهنگ صورت می‌پذیرد، اشاره شد و زمینه‌­های پژوهشی مورد بحث قرار گرفت.  در ادامه در کارگاه آواشناسی قضایی دکتر ماندانا نوربخش از دانشگاه الزهرا علم میان­‌رشته‌­ای و کاربردی آواشناسی قضائی را با تمرکز بر پژوهش‌­هایی که در سالهای اخیر توسط تیم ایشان انجام شده بود، معرفی کرد. 

در صبح روز پنج‌شنبه 17 شهريور ابتدا دکتر حمیدرضا شعیری از دانشگاه تربیت مدرس کارگاه عملیاتی‌سازی جریان معنا و معنادرمانی: راهبردی گفتمانی به سبک زندگی را برگزار کرد. در این کارگاه به نقش و اهمیت معنا در اجزای زندگی انسان پرداخته شد. معنادرمانی برخلاف علومی مانند روان­شناسی جنبۀ پیش‌گیرانه دارد و کمک می‌کند تا به سوی اختلال نرویم یا از آن پرهیز کنیم. در ادامه کارگاه دیدگاه­‌های کلاسیک و مدرن در مورد معنا با هم مقایسه شد و شرایط ایجاد ارتباط معنایی مؤثر، جایگاه اسطوره در اجزای زندگی مورد بررسی قرار گرفت و به ذکر نمونه‌هایی پرداخته شد.

دکتر سیامک صاحبی از دانشگاه فرهنگیان شیراز در کارگاه واکاوی مؤلفه­‌های افتراقی اسطوره و افسانه در فرهنگ عامه  در چارچوب مطالعات زبان‌شناختی در ادبیات به جُستاری در حوزه ادبیات عامه پرداخت. در این کارگاه پس از ارایه توضیحاتی در خصوص دو مقوله اسطوره و افسانه،  در گام نخست، دو داستان گزینش شده از منابع فرهنگ و ادبیات عامه مورد مقایسه قرار گرفتند تا نشان داده شود که این دو پیکره زبانی به لحاظ ساختار روایی از الگوی یکسانی تبعیت می‌نمایند. در ادامه، با مقایسه تحلیلی نشانگان حاضر و غایب در دو متن، به استخراج فهرستی از عمده مولفه‌های افتراقی دو متن با مشارکت دادن حاضرین در کارگاه پرداخته شد‌ و نشان داده شد که چگونه حضور یا غیاب ان مولفه ها منتج به قرارگرفتن هر یک از این دو پیکره زبانی تحت یکی از دو مقوله افسانه یا اسطوره می‌گردد.   در پایان این جلسه این گونه جمع بندی شد که با بهره جستن از ترکیب‌بندی ویژه‌ای از عناصر  زبانی و حاضر کردن برخی مولفه‌های نشانگانی زبان در رهگذر فرهنگ و تاریخ است  که یک پیکره داستانی می‌تواند با دستیابی به یک استعلای معنایی از جهان هایپوتکست افسانه خارج شود و پا به جهان هایپرتکست اسطوره بگذارد.

سپس دکتر آزیتا افراشی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در کارگاه رویکرد شناخت­گرا به مطالعه ادبیات ابتدا مروری بر پیشینه شکل­گیری شعرشناسی شناختی داشت؛ سپس برخی مفاهیم نظری در زبان­شناسی و شعرشناسی شناختی توضیح داده شد. در مرحله بعد نظریه جهان‌های متن به عنوان یک نظریه تحلیل گفتمان شناختی معرفی شد و در نهایت این نظریه برای تحلیل یک داستان کوتاه فارسی به­کار گرفته شد.  

بعدازظهر چهارشنبه آخرين كارگاه نيز با عنوان:  خُرد تاریخ‌نگاری در مطالعات ترجمه (دکتر فرزانه فرحزاد از  دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر زهرا عاطف مهر) برگزار شد. یکی از شاخه­‌های مهم و روبه ­رشد در حوزۀ مطالعات ترجمۀ تاریخی خُردتاریخ­نگاری است. خُردتاریخ­ نوعی از تاریخ است که در گسست‌­های گفتمانی شکل می­گیرد. این گسست­‌ها خلأهای اطلاعاتی هستند که در گفتمان های تاریخی غالب یا بین دو گفتمان پنهان مانده‌­اند. کاربرد اصلی خُردتاریخ­ در مترجم­‌پژوهی است و به ما کمک می­‌کند تا مترجمانی را که کمتر دربارۀ آنها صحبت شده یا به دلایل گوناگون از روایت‌­های کلان تاریخی کنار گذاشته شده، و در نتیجه ناشناخته مانده‌­اند، پیدا کنیم. در خُردتاریخ­ با کشف اسناد دست­اول مغفول­ مانده و خوانش تازۀ اسناد پیشین خلأهای تاریخی آشکار می­‌شود، حقایق نهفته برملا می‌­گردد، کلان­‌روایت­های تاریخی و گفتمان­‌های غالب به چالش کشیده می­شود و دست آخر روایت تازه­ای از تاریخ شکل می­‌گیرد.

گفتنی است در روز اول مدرسه دکتر مصطفی عاصی استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در مراسم افتتاحیه در ارتباطی مجازی ضمن مرور تاریخچه مدارس تابستانی انجمن بر اهمیت برگزاری این مدارس تاکید کرد. همچنین دکتر رضامراد صحرایی سرپرست دانشگاه فرهنگیان نیز در ارتباطی مجازی دردروز دوم به اهمیت تعامل دانشگاه با انجمن‌های علمی اشاره کرد و از تدابير اين دانشگاه براي جذب متخصصان زبان‌شناسي سخن گفت. در مراسم اختتاميه نيز مهندس رحماني  به تشريح فعاليت‌‌هاي ويراويراست(يكي از حاميان مدرسه امسال)  پرداخت.

گفتنی است مدارس تابستانی انجمن زبان‌شناسی ایران از تابستان سال ۱۳۸۷ با هدف تداوم فعالیت‌های علمی-آموزشي در فصل تابستان در شهرهاي مختلف كشور برگزار مي‌شود. شيوع كرونا در دو سال گذشته مانع از برگزاري اين مدارس شده بود.