چكيده:
قلب نحوي، سازهاي را از جايگاه بينشان خود جابهجا كرده، بدون آنكه باعث نادستوري شدن جمله شود، بار اطلاعي جمله را دستخوش تغيير ميکند. در اين فرايند، الگوي آهنگي جمله نيز براي تعيين ساخت اطلاعي آن تغيير ميکند. دراين مقاله، به بررسي و مقايسة ساخت اطلاعي و الگوي آهنگي جملات مقلوب در زبان فارسي ميپردازيم. نتايج نشان ميدهد که قلب نحوي در زبان فارسي از لحاظ اطلاعي، کهنه- شنونده و کهنه- بافت بنياد است. ضمن اينکه بررسي الگوي آهنگي سازههاي مقلوب نشان ميدهد که در مورد تمام گروههاي اسمي غيرمشخص، گروه اسمي مقلوب داراي الگوي آهنگي L+H* بوده، بنابراين داراي تأکيد تقابلي ميباشد. در مورد گروههاي اسمي مشخص، اين الگوي آهنگيL+H* در برخي موارد وجود داشته و در برخي موارد ديده نميشود؛ بنابراين بر اساس پيشبيني عرضه شده، نوع تأکيد در اين شرايط وابسته به بافت است.
كليدواژهها: قلب نحوي، ساخت اطلاعي، الگوي آهنگي، تكية تقابلي