عنوان:نقد و معرفي كتاب: تحليل گفتمان، تحليل متن براي پژوهش‌هاي اجتماعي، نورمن فرکلاف، انتشارات رات لج، 2003، 270 صفحه (گلرخ سعیدنیا)

«رويکرد تحليل گفتمان انتقادي» به مثابه نوعي از تحقيقات اجتماعي انتقادي است که بطور کلي نظريه و شيوه‌هايي را فراهم مي‌آورد که براي مطالعات تجربي در روابط بين گفتماني، اجتماعي و مباحث فرهنگي در قلمروهاي اجتماعي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. صاحب نظران رويکرد تحليل گفتمان انتقادي غالباً داراي روش‌ها و شيوه‌هاي خاص خود هستند.

بدون ترديد يکي از شاخص‌ترين افراد اين رويکرد نورمن فرکلاف، استاد دانشگاه لانکاستر بريتانياست که در حوزه تحليل گفتمان انتقادي داراي آثار ارزشمندی مانند تحليل گفتمان انتقادي (۱۹۹۵)، حزب کارگر جديد زبان جديد (۲۰۰۰)، زبان و قدرت (۲۰۰۱) است.

کتاب مورد بررسي در اين مبحث، سر فصل تازه‌اي بر تحليل‌هاي اجتماعي، فرهنگي محسوب مي‌شود. فرکلاف معتقد است که اين کتاب بخشي از پروژه‌اي بزرگ است و در حقيقت مانيفيست کوتاهي است براي «تحليل گفتمان انتقادي» و با داده‌هاي زباني واقعي منبع قابل اعتمادي براي پژوهشگران و دانشجويان فراهم مي‌آورد. شيوه نگارش فرکلاف در اين کتاب روان و داده‌هاي او مانند هميشه داده‌هايي ملموس از گفتار و نوشتار مردم است. مخاطبان کتاب دو دسته فرض شده‌اند؛ دسته اول دانشجويان و محققان در علوم اجتماعي و آنهايي که اطلاعات چنداني در تجزيه و تحليل‌هاي زباني ندارند و دسته دوم دانشجويان و محققاني که رشته تخصصي آنها زبان‌شناسي است.

گلرخ سعيدنيا