عنوان:بررسي انواع تأكيد در زبان فارسي (محمد راسخ‌مهند)

چکیده
اصطلاح تأکيد [focus] حداقل در دو معنی در مباحث زبان‌شناسی به‌کار رفته است: نخست، اشاره به سازه يا عبارتی دارد که از حيث آوايی برجسته‌تر از سازه‌های ديگر جمله تلفظ می‌شود (جکنداف 1972، ولدووی 1990، ولدووی و انگدال 1996، روت 1995)، و کاربرد دوم آن به معنای بخشی از جمله است که دارای اطلاع نو می‌باشد و از آن به‌عنوان تأکيد جمله ياد می‌شود (جکنداف1972، ولدووی 1990، روت 1995، کيدوای 2000، ايشي هارا 2000، برونتی 2003، کولز 2003). تأکيد را می‌توان در زبان‌های مختلف با استفاده از ابزار آوايی، صرفی و نحوی نشان داد. برخی زبان‌ها از يکی از اين ابزار استفاده می‌کنند؛ برخی ديگر از همه‌ي اين ابزار برای بيان تأکيد استفاده می‌کنند (ولدووی و انگدال 1996، زوبی زارتا 1998، کيدوای 2000). در بسياری اوقات از ترکيبی از ابزارهای نحوی، صرفی و آوايی برای نشان‌دادن تأکيد استفاده می‌شود. در اين مقاله سعی بر آن است تا نشان دهيم در زبان فارسی انواع تأکيد کدامند و چه تفاوت‌هايی با همديگر دارند. به اين منظور سعی می‌شود تعريف مشخصی از تأکيد ارائه شود و تفاوت آن با مبتدا [topic]، و زمينه [ground] يا پيش‌انگاره [presupposition] مشخص شود. همچنين ميان تأکيد اطلاعی [information focus] جمله که در هر جمله وجود دارد، دارای اطلاع نو می‌باشد، می‌تواند بخشی از جمله  يا کل آن را شامل شود، و فقط شامل موضوع‌های درونی [internal arguments] و متمم‌ها می‌باشد؛ و تأکيد تقابلی [contrastive focus] که تأکيد نشاندار است، لزوماً در هر جمله‌ای وجود ندارد، علاوه‌بر داشتن اطلاع نو، معنای تقابل [contrast] يا نوعی برجستگی [prominence] در خود دارد، فقط شامل واژه يا بخش‌های کوچکتر از واژه می‌شود، و می‌تواند شامل همه موضوع‌ها و ادات [adjunct] نيز باشد؛ تفاوت می‌گذاريم.