چکيده
بررسي و مطالعهي واژگان گوناگون در لهجهي همداني نشان ميدهد كه يكي از ويژگيهاي بارز اين لهجه، تغيير واكهي آغازين/a/ به [e] در واژههاي دو هجايي يا بيشتر ميباشد. لذا هدف از تحقيق حاضر بررسي اين فرايند واجي و بهعبارت ديگر بررسي و شناسايي محيط واجي اين فرايند است كه طي آن واكهي افتادهي /a/ به [e] ارتقاء مييابد. روش تحقيق در تهيهي مقالهي حاضر بهصورت ميداني بوده است، بدين ترتيب كه ابتدا فهرستي از واژگان بنيادي كه در گفتار روزمره گويشوران مكرراً شنيده ميشود، تهيه شده و سپس با در نظر گرفتن جامعهاي آماري طريقهي تلفظ اين واژگان توسط اعضاي جامعه ثبت و ضبط گرديده است. بر همين اساس و نيز شمّ زباني نگارنده بهعنوان يك گويشور بومي، واژگان مورد نظر واجنگاري شده و سپس با همان واژگان در گويش معيار مقايسه شده است. نتيجهي حاصله از بررسي و مقايسه اين واژگان نشان دهنده اين واقعيت است كه در واژگان دو هجايي يا بيشتر واكهي آغازين /a/ در محيط بدون تکيه ارتقاء يافته و به [e] تبديل شده است.