طبقهبندي وندهاي اشتقاقيِ زبان فارسي
گیتی تاکی
دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
وندهای اشتقاقی میتوانند به راههای مختلفی طبقهبندی شوند. برد (2001( با درنظرگرفتنِ تمایزاتِ ذاتی، معنایی، دستوری و نقشهای معنایی، طبقهبندی متفاوتی را نسبتبه دیگران ارائه میدهد. در اين مقاله سعي شده است براساس طبقهبنديِ برد، وندهای اشتقاقیِ فارسی به چهار گروه اشتقاق مشخصهای، اشتقاق نقشی، اشتقاق انتقالی و اشتقاق بیانی طبقهبندي شوند و مشكلات و محدودیتهای ايننوع طبقهبندي در زبان فارسي بهطور اجمال بررسي گردد. نتایج حاکی از این است که این طبقهبندی برای وندهای اشتقاقیِ فارسی جامع و مانع نیست. تعدادی از وندها در هیچیک از این چهار گروه جای نمیگیرند و تعدادی از آنها در چندین گروه جای میگیرند. برخی وندها نقشهای متعدد دارند و برخی به چندین طبقۀ دستوری متعلقاند. بنابراین پیشنهادِ افزودنِ حداقل سه طبقۀ دیگر، به طبقهبندی برد، معقول بهنظر میرسد: اشتقاق شامل (برای وندهای قابل طبقهبندی در چند طبقه)، اشتقاق معنایی (برای وندهایی که فقط تغییر نقش ایجاد میکنند) و اشتقاق ارجاعی (برای آنهایی که فقط دامنۀ ارجاعی را تغییر میدهند).
کلیدواژهها: وند اشتقاقی، اشتقاق مشخصهای، اشتقاق نقشی، اشتقاق انتقالی، اشتقاق بیانی.